Nüfus: 1990 sayımına göre İstanbul’un toplam nüfûsu 7.309.190 olup; 6.753.929’u ilçe merkezlerinde, 555.261’i köylerde yaşamaktadır. Her geçen yıl şehir süratle kalabalıklaşmaktadır. Bu miktarın mühim bir kısmını diğer şehirlerden göç edenler teşkil etmektedir. Yüzölçümü 5712 km2 olup, nüfus yoğunluğu km2’ye 1280 kişidir.

İstanbul, dünyâdaki 77 ülkeden daha kalabalıktır. 1990 nüfus sayımına göre Türkiye nüfûsunun yaklaşık % 8’i İstanbul ilinde bulunmaktadır. Türkiye’de köyden şehire göç edenlerin % 40’ı İstanbul’a göç etmektedir. Dünyâ Bankası raporlarına göre 2000 yılında İstanbul nüfûsu 12 milyona yaklaşacaktır. Birleşmiş Milletler istatistiklerine göre ise, İstanbul iki bin yılında dünyânın en kalabalık on yedinci şehri olacaktır.

Örf ve âdetler: Fetihten sonra kısa zamanda her cephesiyle Türkleşen ve Osmanlı Devletine 470 sene başşehirlik ve İslâm Dünyâsına 406 sene Hilâfet Merkezliği yapan İstanbul’da, Türk-İslâm kültürü hâkimdir. İstanbul 1453’ten bu yana Türkiye’nin ve İslâm Dünyâsının en büyük kültür merkezi olmuştur. Türk-İslâm eserleri bakımından dünyânın en zengin şehridir. İstanbul, asırlardır Osmanlı Devletinin örf ve âdet, kıyâfet, yemek ve diğer hususlarda örnek ve öncü şehri olmuştur.

Kıyâfet: Osmanlı devrinde saray mensupları, esnaf, her çeşit meslek sâhiplerinin ve azınlıkların kendisine mahsus husûsî kıyâfetleri vardı. Bu kıyâfetler şimdi müze ve albümlerde kalmıştır. Osmanlı devrinde olduğu gibi, bugün de İstanbul Türkiye’nin moda merkezidir. Bu şehrin giyim ve kuşamı bütün Türkiye’ye tesir eder.

Yemekleri: İstanbul mutfağı ve Osmanlı saray mutfağı asırlar boyu ün yapmıştır. İstanbul yemekleri yalnız Türkiye içinde değil, bütün dünyâya yayılmıştır.

Folklor: İstanbul folkloru, halk oyunları, “ortaoyunu”, “karagöz” ve “meddahlar” bakımından da çok zengindir. Halk şâirleri, klâsik edebiyât, divan edebiyâtı, halk müziği, halk hikâyeleri, mâniler, destanlar ve türk sanat müziği ve diğer mevzularda İstanbul, başlı başına bir deryâdır. Verilen eserler ciltlere sığmayacak kadar çoktur.

En çok câmi, türbe, müze, saray, kule, kütüphâne, okul, üniversite, medrese, çeşme, gazete, dernek, meslekî kuruluş, fabrika, spor kulübü ve diğer kulüpler, hekim, stadyum, hastâne, park, meydan velhasıl hemen hemen herşeyin en çoğuİstanbul’dadır. İstanbul, Türk sporunun da beşiğidir.

Eğitim: İstanbul, binlerce senedir dünyânın en büyük kültür merkezlerinin başında yer almıştır. Bizanslılar zamânında Hıristiyan dünyâsının kültür merkezi olan İstanbul, 1453’ten sonra da İslâm dünyâsının kültür merkezi olmuştur. İstanbul, Türklerin elinde güzelleşmiş, tâmir edilmiş, şâheserlerle süslenerek zirveye çıkarılmıştır. Güzel sanatların bütün dallarında en güzel eserler İstanbul’da bulunmaktadır. İstanbul, Cumhûriyet devrinde kültür merkezi vasfını devâm ettirmiştir. İstanbul sayılamayacak kadar kültür eserleri ve müesseselerine sâhiptir. Yeryüzünde İstanbul gibi târihî ve sanat eserleri bol ikinci bir şehir henüz yoktur. İstanbul’un her köşesi bir târihtir. Okur-yazar, okul ve öğrenci, öğretmen sayısı en çok ilimiz de İstanbul’dur. 216 anaokulu, 967 ilkokul, 75 özel ilkokul, 360 ortaokul, 72 özel ortaokul, 25 meslekî ve teknik ortaokul, 123 lise, 73 özel lise, 109 meslekî ve teknik lise, 6 özel meslekî ve teknik lise vardır (1992). Okur yazar nisbeti yüzde 90’dır. Okulsuz, yolsuz, elektriksiz ve susuz köyü yoktur. Türkiye’deki üniversitelerden 6’sı İstanbul’dadır. Bunlar; İstanbul, İstanbul Teknik, Boğaziçi, Marmara, Yıldız ve Mîmâr Sinan Üniversiteleridir. Bunlara bağlı çok sayıda akademi, enstitü ve yüksek okullar ile İstanbul okullar şehridir. Ayrıca özel Koç Üniversitesi 1993-1994 öğretim yılında açılarak talebe yetiştirmeye başladı. Çok sayıda askerî okullar da İstanbul’dadır. Kuleli Askerî Lisesi, Deniz Harp Okulu ve Lisesi, Hava Harp Okulu, Tuzla Piyâde Okulu, Levâzım veMâliye Okulu ve diğer bâzı askerî okullardır. Ayrıca Gülhane Askerî Tıp Akademisi de Haydarpaşa’da eğitim vermektedir.

Yetişen meşhurlar: Türkiye’de asırlardır ilim adamı, asker, politikacı, şâir vb. olarak isim bırakmış meşhurların büyük çoğunluğu İstanbul’dan yetişmiştir.