Yeryüzü biçimleri bilimi kaynaklarında uzun zaman yontularak, cşınarak kabartı yerleri silinmiş biçimler için kullanılan bir yardımcı önterim. Yontuk kelimesi Almancadakİ Rumpf yani gövde kelimesini bu elanda karşılamıştır. Rumpf kelime sinden anlaşılan ise, dalı budağı yontulmuş ağaç, kolu kanadı kesilmiş hayvan, bir ağacın gövdesi, insanın gövdesi gibi şeylerdir. Yerşekillerinin ana maddesini veren jeolojik yapıda da buna göre bir kıyaslama yapılmıştır. Sözgelişi, kıvrımlı bir yapıda kemerler antiklinaller), tekneler (senklinaller) vardır. Kırıktı bir yapıda yükselmiş kanat, çökmüş kanat bulunur. Bir yana eğik yapıda sert ve yumuşak tabakaların uzanışı, dalışı vardır. Bunlar birer kabartı, çıkıntı, çukurluk veya uzantıdır, işte dış güçler, uzun zaman buraları aşındırır, yontar ise böyle yapılardaki kabartılar silinir, yontulur. Bu yontulmalardan sonra böyle yerlerde yapının kabartıları silinmiş, çukurların şurasına burasına yığıntılar ötmüş, artık daha çok aşmamıyan bir gövde kalmıştır. İşte buna yontuk denilmektedir ki,Almanca Rumpf kelimesinin karşılığıdır. Bu yontuk kök kelimesinden faydalanılarak, Alman jeomorfoloji kaynaklarında üretilmiş birçok terimlerin dilimizde karşılığını bulmak mümkün olmuştur. Yapılar İçin kullanılacak taşların geniş yüzlerin deki pürüzler, çıkıntılar da taşı yontan usta tarafından taşçı kalemi de denilen yorucak ile yontulur. Böylece taşın yüzü, duvara konmaya hazır olarak yontulmuş bulunur. Türlü bölgelerimizde, güzel ve kolay yontularak işlenebilen taşlara yomıtaşı, ya da sadece yönü adı verilir. Yontuk kelimesi, sonuna uk gelen isim ve sıfat kelimelerinden biridir Topuk, yumruk, koruk, boğuk, soluk, kabuk, yoluk, uçuk gibi. Yontuk kelimesinin yardımıyla peneplen kelimesinden üretilmesi mümkün olmayan birçok terimleri üretmek mümkün olmuştur, (Yontukdüz).
Kategoriler
