Coğrafya Terimleri Sözlüğü

Meridyenlere dikey, ekvatora koşut (paralel) olarak uzandığı düşünülen çemberlerden biri. Paralel kelimesi, Batı Ülkelerindeki hemen her dile Yunancadan gelme parallelos, yani yanyana giden, koşut kelimesinden alınmadır ki, dilimizde bunun karşılığı koşut dur. Yer yuvarlağı, boylamlara dikey, fakat birbirlerine koşut birtakım çember ayırt edilmiştir. Bunlara, paralel çember, ya da sadece paraleller denir. Her iki kutuptan eşit uzaklıkta bulunan en büyük paralel çembere ekvatar denir, Ekvatorun her iki yanında birbirlerinden eşit uzaklıkta olmak üzere 180 paralel çember ayırt edilmiştir. Bunların 90 tanesi kuzey yarım kürede, 90 tanesi de güney yarımkürededir. Birbiri ardından gelen iki paralel çember arasındaki uzaklık bir derece sayılmıştır. Buna göre 180 paralel çember derecesi vardır, Her derece 60 dakikaya, her dakika 60 saniyeye bölünmüştür. Bu çemberlere ‘paralel çember’’ denmesi, bunların ekvatora koşut (paralel) olarak uzanmalarındandır, (Enlem, Boylam, Meridyen).