Coğrafya Terimleri Sözlüğü

Okyanuslarda denizlerde, doğdukları bölgelerden çok uzaklara su yığınlarını siirükliyen akıntılar. Deniz akıntıları iki şekilde geniş yer tutar. Biri, yiizeydeki akıntdar, öteekisi dip akıntıları. Denizin yüzündeki akıntlar, bütün yeryüzünde bir ağ durumundaki akıntılar düzenini doğurur. Bunların iklim üzerine, yaşamaya olan etkilerinden başka, ulaştırmada da önemli yerleri olmuştur. Deniz akıntılarını doğuran en büyük etmen rüzggardır. Hele düzenli, güçlü esen rüzgar kuşağında bu etki daha da bellidir. Deniz akıntıları üzerine, deniz sularında beliren yoğunluk ayrılığı, yer yuvarlağının dönmesi, kıyıların biçimi ve uzanışı, yer kabartılarının yönü, bunların sürekliliği de etki yapmıştır. Suların yığınlarla böyle bir yerden başka uzak yerlere sürüklenmesiyle boşalan, suyu azalan yerlere, başka yerlerden deniz suları akmaya başlamıştır ki, bundan da denkleşme akıntıları doğmuştur. Rüzgarın itme etkisi ve bu denkleşmelerle lgili olarak deniz akıntıları şöyle de ayırt edilmiştir İtme akıntıları Fransızca Courants d’impulsion., Boşalma akrntıları Fr. Courants de d denkleşme akıntıları Fr. Courants de compen sation. Serbest akıntı, Gulf S Kuro - Şivo. Deniz akıntıları, sanki deniz içinde birer geniş ırmak gibidir. Bunlar, çok yerde ağır ağır, belli belirsiz akar, kimi yerde de akışları iyice belli olur. Yüzeydeki akıntılar, çoğunca, 50 m derinliğe varır, kimi yerde 150 m ye inebilir. Fakat yüzden sürüklenen suların yerini doldurmak için dipten yukarı doğru akıntılar olur. Bu defa, buradan gelen suların yerini doldurmak için de dip akıntıları başlar. Bu dip akıntıları, yüzey akın tılarınırı boşalan yerlerini, yine yüzden gelen başka akıntılar da doldurabilir. Sözgelişi, doğudan batıya akan iki ekvatoral akıntı arasında, ters yönde akan bir karşı akıntı be lirmiştir. Deniz akıntıları ya sıcak olur ya da soğuk olur. Bu özellikleri, çoğunca geldikleri yerle ilgilidir.